Psychologia

Biologiczne koncepcje inteligencji

Inteligencja jest najczęściej mierzona za pomocą standaryzowanych testów, które oceniają umiejętność rozwiązywania określonych problemów. Jest to spojrzenie bardzo spłaszczające i ograniczające szeroki i w rożny sposób rozumiany temat jakim jest inteligencja.

Koncepcje inteligencji w podejściu biologicznym


Rozkwit biologicznych koncepcji inteligencji miał związek z rozwojem nowych technik badawczych, umożliwiających obrazowanie pracy mózgu: tomografii pozytronowej PET i rezonansu magnetycznego MRI. Pierwsza technika pozwała badać aktywność metaboliczną określonych obszarów mózgu, druga – stopień ukrwienia tych obszarów. Biologicznego podłoża inteligencji upatruje się obecnie w trzech źródłach: szybkości neuronalnej, sprawności układu nerwowego i wielkości mózgu. Podstawowa teza pierwszej grupy koncepcji brzmi, że podłożem inteligencji jest szybkość przewodzenia impulsów w układzie nerwowym czyli „bystrość” umysłu. Szybkie tempo procesów nerwowych może sprawić, że człowiek „prześcignie” naturalne procesy utraty informacji, przede wszystkim proces zapominania w pamięci krótkotrwałej.

Badania nad inteligencją


W badaniach psychofizjologicznych z wykorzystaniem pomiaru potencjałów wywołanych wykazano, że osoby inteligentne charakteryzują się krótszym czasem latencji. Ów czas latencji, potrzebny na przejście impulsu nerwowego z siatkówki do kory wzrokowej, porównywano z miarami inteligencji ogólnej, stwierdzają zależność odwrotnie proporcjonalną. Proporcja wariancji ilorazu inteligencji „wyjaśnionej” przez miary szybkości neuronalnej nie przekracza 15%. Wydaje się zatem, że szybkość neuronalna może być uznana najwyżej za jedno z wielu źródeł różnic indywidualnych w zakresie inteligencji mierzonej przy pomocy testów. Jansen zauważył, że osoby inteligentne charakteryzują się krótkim średnim czasem reakcji, ale też stosunkowo niewielkim odchyleniem czasów reakcji od średniej. Reagują więc szybciej i bardziej regularnie w porównaniu z osobami mniej inteligentnymi. Czyli układ nerwowy osoby inteligentnej jest systemem bardziej niezawodnym w porównaniu z układem nerwowym osoby mniej uzdolnionej.

Interpretacje badań


Autorzy badania sugerują interpretację, że biologicznym podłożem inteligencji jest też energetyczna wydajność tkanki mózgowej: mózgi „inteligentne: to takie, które w porównaniu z mniej inteligentnymi, rozwiązują trudne zadania przy mniejszym zużyciu energii. Niektórzy zwolennicy podejścia biologicznego twierdzą, że jeśli myślimy mózgiem to jego wielkość powinna być proporcjonalna do poziomu inteligencji. Rushton wykazał pozytywną korelację między pojemnością czaszki a indywidualnym poziomem inteligencji, niezależnie od rasy i płci. Nie bierze on jednak pod uwagę gęstości „upakowania” neuronów w czaszce, co może stawiać pod znakiem zapytania przydatność takiego wskaźnika.

Ponadto okolica przedczołowa (czołowo-oczodołowa) od dawna jest uważana za miejsce powstawania i siedlisko myśli, intelektu i osobowości. Przypuszcza się, że gromadzi ona wiele informacji i następnie wykorzystuje je do tworzenia myśli wyższego rzędu i pojęć abstrakcyjnych. Dzięki temu płat czołowy pełni podstawowe czynności związane z inteligencją, a zwłaszcza planuje na przyszłość, hamuje i równoważy napływające do niego sygnały sensoryczne, ustala kolejność planowanych ruchów i rozważa ich następstwa w przyszłości, zanim jeszcze zostanie wydane polecenie ich wykonania oraz uczestniczy w rozwiązywaniu złożonych problemów matematycznych i filozoficznych.

Powiązane artykuły
Psychologia

Emocje w mózgu

Psychologia

Neurony lustrzane - twój obraz we mnie, mój obraz w tobie

Psychologia

Mózg i umysł

Psychologia

Podstawowe tematy relacyjne poszczególnych emocji

Chcesz dołączyć do naszego zespołu?